Ας γνωρίσουμε το νεογέννητο μας!

Το να φέρεις στον κόσμο ένα παιδί, μία καινούργια ζωή είναι όπως το περιγράφουν οι γονείς ότι καλύτερο έχει συμβεί στην ζωή τους αλλά συνάμα ίσως και το δυσκολότερο. Ξεκινάνε τα άγχη, οι ευθύνες, τα αναγκαστικά αλλά με αγάπη ξενύχτια , παράλληλα όμως πλημμυρίζει η καρδιά σου από αγάπη και ευτυχία ,όμορφα συναισθήματα που ίσως δεν φανταζόσουν.

Αντιλαμβάνομαι πως οι πρώτες μέρες έως και μήνες με το βρέφος στο σπίτι είναι δύσκολο για αρκετούς γονείς , ειδικά στους νέους γονείς που είναι το πρώτο τους μωρό. Θα τους κάνουν εντύπωση πολλά πράγματα που θα βλέπουν επάνω στο μωρό τους ή στις κινήσεις του ακόμη και στους μορφασμούς του. Θα ακούνε την γιαγιά, την γειτόνισσα την θεία κ.λπ. , που κάποιες φορές δυσκολεύει την κατάσταση αντί να την αλαφρύνει. Όλες οι βοήθειες καλοδεχούμενες φτάνει να μην δημιουργούν άγχος , ανασφάλεια και στρες στους γονείς. Και να θυμάστε το δικό σας παιδί είναι ένα και μοναδικό και φέρει το δικό του DNA, άρα δεν είναι ίδιο με τα άλλα και δεν θα κάνει ότι κάνουν και τα άλλα παιδάκια, κάποια είναι πιο γρήγορα κάποια άλλα <<θέλουν τον χρόνο>> τους. Εμπιστευτείτε τον παιδίατρο σας που θα βαδίζετε μαζί σε όλο αυτό, δεν είστε μόνοι να το θυμάστε, είναι εκεί για να σας λύσει όλες τις απορίες. Να κρατάτε σημειώσεις όμως ε? Μην ρωτάτε συνεχώς τα ίδια και τα ίδια.

Ακούγοντας λοιπόν στο ιατρείο τις μανούλες και τους μπαμπάδες να με ρωτάνε συχνά, γιατρέ γιατί έχει αυτά τα σπυράκια? θα μείνει άραγε αυτό το χρώμα στα μάτια του? τι είναι αυτό το κόκκινο στο κεφαλάκι του? Τα κακά του καλά είναι ?ωχ γιατί έχασε βάρος? Έχει λόξιγκα τι να κάνω ? Πότε θα βγάλει δοντάκια? Και άλλα πολλά.. Δράττομαι λοιπόν της ευκαιρίας για να λύσω κάποιες απορίες γράφοντας το πιο κάτω κείμενο.

Συχνοί προβληματισμοί και απορίες:

Προκεφαλή: είναι ένα διάχυτο πρήξιμο στην κορυφή του κεφαλιού που μπορεί να προκληθεί από την πίεση που δέχεται το κεφάλι κατά την δίοδο του από τον πυελογεννητικό σωλήνα (δηλαδή κατά την διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού). Υποχωρεί σύντομα 1-2 24ωρα.

Κεφαλαιμάτωμα: είναι μια μαλακή διόγκωση στη μια πλευρά του κεφαλιού και δεν επεκτείνεται στην άλλη πλευρά λόγω των ραφών του κρανίου. Σπάνια αφορά και τις δύο πλευρές. Οφείλεται στη συλλογή αίματος κάτω από το περιόστεο, κυρίως το βλέπουμε σε φυσιολογικό τοκετό που μπορεί να υπήρξε κάποια δυσκολία στην έξοδο ή που/και να χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει εμβρυουλκία με αναρρόφηση(βεντούζα). Στην ψηλάφηση κλυδάζει. Εμφανίζεται σε μερικές ημέρες ή εβδομάδες. Δεν χρειάζεται θεραπεία - υποχωρεί από μόνο του, (μπορεί να προκληθεί ίκτερος αν είναι πολύ μεγάλο το αιμάτωμα και πτώση της

αιμοσφαιρίνης).

Πρόσθια πηγή - ραφές:

Οι πηγές είναι έξι: πρόσθια, οπίσθια, δύο σφηνοειδείς, και δύο μαστοειδείς. Κατά τη γέννηση τα στοιχεία αυτά είναι ινώδη και κινητά, πράγμα απαραίτητο τόσο για την ανάπτυξη των οστών όσο και για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Όσο προχωρά η ανάπτυξη ο συνδετικός ιστός των ραφών και των πηγών προοδευτικά αντικαθίσταται από οστό. Η οπίσθια πηγή συνήθως κλείνει σε οκτώ εβδομάδες (3-5 μηνών), ενώ η πρόσθια μπορεί να παραμείνει ανοικτή μέχρι και δεκαοκτώ μήνες.

Πολλά νεογνά γεννιούνται με μεγάλες πηγές(πρόσθια και οπίσθια) και πλατιές ραφές ιδίως η μεσαία. Είναι φυσιολογικό και δεν συντρέχει κάποια ανησυχία, εκτός και αν η περίμετρος της κεφαλής υπερβαίνει το 97% του κανονικού , η πρόσθια πηγή προβάλει και πάλλεται τότε πρέπει να αποκλεισθεί ο υδροκέφαλος. Σε περιπτώσεις που έχουμε πρόωρη σύγκλειση των ραφών (κρανιοσυνοστέωση)- σπάνια δηλαδή, τότε παρακολουθούμε τον ρυθμό αύξησης της περιμέτρου της κεφαλής και γίνεται περαιτέρω έρευνα και παραπομπή σε ειδικό.

Οφθαλμοί και βλέφαρα

Νεογνική επιπεφυκίτιδα (Οφθαλμία): αποτέλεσμα μόλυνσης των ματιών συνήθως την πρώτη εβδομάδα της ζωής, όταν το νεογνό περνά δια του κόλπου που ως γνωστό έχει πολλά μικρόβια. Υπάρχει οίδημα, πύον και τα μάτια κολλούν. Συνιστώνται πλύσεις με χαμομήλι, ζαμπούκο και αντιβιοτικό κολλύριο που συνταγογραφεί ο παιδίατρος.

Οίδημα των βλεφάρων: όταν γεννηθεί ένα μωρό τα βλέφαρα του είναι οιδηματώδης (φουσκωμένα) αλλά στην πραγματικότητα το οίδημα αφορά όλο το σώμα. Στα βλέφαρα είναι πιο εμφανές διότι είναι πιο λεπτός και ευαίσθητος ο ιστός. Το οίδημα αποβάλλεται τις επόμενες ημέρες.

Απόφραξη πόρου:

Είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένα βρέφος, από τη γέννησή του ακόμη, εμφανίζει καθημερινά δακρύρροια και κάποιες φορές τσίμπλες στο ένα ή και στα δύο του μάτια. Αν και μπορεί η εικόνα αυτή να οφείλεται σε μια παροδική λοίμωξη (επιπεφυκίτιδα) που συνήθως υποχωρεί μετά την ενστάλαξη αντιβιοτικών σταγόνων, οι συνεχείς συχνά οφείλονται σε απόφραξη του ρινοδακρυϊκού πόρου.

Απόφραξη του ρινοδακρυϊκού πόρου: Είναι ένας μικρός σωλήνας που παροχετεύει τα δάκρυα από τα μάτια στη μύτη, είναι κάποτε κλειστός ή πιο στενός στα νεογέννητα. 6% των βρεφών γεννιούνται με στένωση ή απόφραξη στο ΄΄αποχετευτικό΄΄ σύστημα των δακρύων τους, συχνότερα στο ύψος του ρινοδακρυϊκού πόρου (tear duct), στο ένα ή και στα δύο μάτια. Ωστόσο, στο 90% των βρεφών αυτών το πρόβλημα θα λυθεί αυτόματα, κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής. Αυτό συνήθως συμβαίνει λόγω αλλαγών σε ότι αφορά τις ανατομικές σχέσεις της περιοχής, λόγω ανάπτυξης του προσώπου του μωρού.

Το μάτι τρέχει συνέχεια ακόμη και όταν δεν κλαίει ή μπορεί να πυορροεί.

Αντιμετωπίζεται με:

τοπικές μαλάξεις (μασάζ) στη περιοχή του δακρυϊκού σάκου ((δηλαδή στην εσωτερική επιφάνεια πλευρά των ματιών.

ολιγοήμερη αντιβιοτική αγωγή (σταγόνες) όταν υπάρχει λοίμωξη (τσίμπλες πράσινο-κίτρινες). Εάν υπάρχει μόνο λίγη τσίμπλα λευκωπή, τότε δεν απαιτούνται αντιβιοτικές σταγόνες.

Εάν συνεχιστεί το πρόβλημα και το παιδί είναι 1έτους τότε πρέπει να γίνει διάνοιξη- καθετηριασμός του ρινοδακρυϊκού πόρου από παίδο οφθαλμίατρο.

Ψευδοστραβισμός

Είναι η κατάσταση που ενώ τα μάτια του νεογνού δεν έχουν κανένα πρόβλημα , αλληθωρίζουν δηλαδή μερικές φορές φαίνονται σαν να ΄΄φεύγουν΄΄ , αλλά στην πραγματικότητα δεν φεύγουν. Οφείλεται στο ότι τα παιδιά έχουν συνήθως πλατιά επίπεδη βάση της μύτης και μια αναδίπλωση του δέρματος του βλεφάρου στο τμήμα προς τη μύτη, με αποτέλεσμα να δίνεται η εντύπωση του στραβισμού . Η εικόνα του ψευδοστραβισμού βελτιώνεται μετά τον 1το χρόνο ζωής και εξαφανίζεται εντελώς στην ηλικία 2-3 χρ.

Αιμορραγία του σκληρού των ματιών

Ο διάφανος ιστός που καλύπτει το μάτι ονομάζεται επιπεφυκότας. Όταν αίμα συσσωρεύεται κάτω από αυτόν τον ιστό, η πάθηση είναι γνωστή ως υποεπιπεφυκοτική αιμορραγία, ή υπόσφαγμα, ή αιμορραγία κάτω από τον επιπεφυκότα.

Η υποεπιπεφυκοτική αιμορραγία μπορεί περιστασιακά να εμφανιστεί στα νεογνά κατά τη διάρκεια του τοκετού.

Είναι συχνό φαινόμενο μετά από φυσιολογικό τοκετό να παρατηρούνται μικρές αιμορραγίες στο άσπρο των ματιών( επιπεφυκότα). Οφείλονται στην πίεση που δέχεται το κεφάλι κατά την διάρκεια του τοκετού και κατ' επέκταση στην στη ρήξη τριχοειδών αγγείων. Δεν χρήζει ανησυχίας, δεν δημιουργείται βλάβη στην όραση (καθώς ο επιπεφυκότας καλύπτει μόνο το λευκό μέρος του ματιού, η κεντρική περιοχή του ματιού -ο κερατοειδής χιτώνας δεν επηρεάζεται, (ο κερατοειδής χιτώνας είναι υπεύθυνος για την όραση) και σε μερικές ημέρες εξαφανίζεται.

Όραση

Τα μωράκια όταν γεννιούνται δεν έχουν αναπτύξει πλήρως την όραση και το οπτικό τους σύστημα. Στα νεογέννητα κυριαρχούν οι αισθήσεις της όσφρησης και της αφής. Επίσης έχουν αναπτυγμένη την αίσθηση της ακοής για να αντιδρούν σε ενδεχόμενους επικίνδυνους ήχους με κλάμα.

Το νεογέννητο μωρό μπορεί να δει σε απόσταση περίπου 30 εκατοστών. Πιο κοντά ή πιο μακριά τα πράγματα γίνονται πιο θολά, ξεχωρίζοντάς τα από τις σκιές που δημιουργεί το φως πάνω τους. Έχει την δυνατότητα να εστιάζει στο πρόσωπο της μαμάς σε απόσταση περίπου 30 εκατοστών. Απόσταση δηλαδή στήθους – ματιού της μαμάς. Στιγμιαία το μωρό μπορεί να δείξει ότι ακολουθεί με το μάτι αντικείμενο που κινείται αργά σε αυτήν την απόσταση.

Τον πρώτο χρόνο ζωής τους συντελείται σημαντική ανάπτυξη, όταν η όραση εξελίσσεται από την απλή αντίδραση στο φως και τις έντονες αντιθέσεις, στην οργάνωση των λεπτομερειών των εικόνων σε μοτίβα και στην ικανότητα κατανόησης μιας εικόνας.

Επίσης τα μωρά σε αυτή τη φάση δεν βλέπουν χρώματα και όλα είναι ασπρόμαυρα για αυτά. Ουσιαστικά αντιλαμβάνονται μόνο το φως και το σκοτάδι και τις ενδιάμεσες αποχρώσεις του γκρι, που δημιουργούν αυτά τα δύο.

Δεν μπορούν να δουν καλά

Έχουν μεγάλη ευαισθησία στο φως

12 μηνών βλέπουν σαν ένας ενήλικας

1 μηνός: παρακολουθεί κινούμενο αντικείμενο σε απόσταση 25εκ. Και σε γωνία 45μοιρών από τη μέση γραμμή. Προσηλώνει το βλέμμα του στο πρόσωπο της μητέρας. Εξακολουθεί να είναι μαυρόασπρη αλλά σιγά σιγά γίνεται θολή.

3 μηνών: Παρακολουθεί κινούμενο αντικείμενο σε γωνία 90 μοιρών οριζόντια και κάθετα. Παρατηρεί στιγμιαία μικρά αντικείμενα στα 25εκ. Βλέπει τα αντικείμενα επίπεδα σαν εικόνα χωρίς βάθος.

5-7 μηνών: βλέπουν πιο καθαρά. Πλήρη έγχρωμη όραση. Γέρνουν το κεφάλι για να δουν καλά το αντικείμενο . Παρακολουθεί ζωηρά αντικείμενα και πρόσωπα κοντά και μακριά.

7-11 μηνών: μπορούν να παρατηρούν μικρά αντικείμενα μεγέθους φακής, συντονίζουν το μάτι - το χέρι ώστε να πιάσουν με τον δείκτη και τον αντίχειρα.

- Παρακολουθούν αντικείμενα που βρίσκονται μακριά.

-Μπορούν να δουν έξω από το παράθυρο

Θυμούνται αντικείμενα, δηλαδή καταλαβαίνουν ότι τα αντικείμενα συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμη και όταν δε τα βλέπουν, οπότε απολαμβάνουν να παίζουν κου-κου-τζα.

11-12 μηνών: Έχουν αναπτύξει καλή αίσθηση της απόστασης και του σώματος τους στο χώρο.

Παρακολουθούν αντικείμενα που κινούνται γρήγορα, δείχνει ενδιαφέρον για τις φωτογραφίες και τις εικόνες στα βιβλία.

Γύρω στην 20η εβδομάδα υπάρχει επαρκής συντονισμός μεταξύ χεριών και ματιών, που αποτελεί τη βάση ανάπτυξης των λεπτών χειρισμών.

Σε ηλικία 2 ετών η όραση έχει πλήρως αναπτυχθεί .

ΧΡΩΜΑ: Η ίριδα στα μάτια του μωρού έρχεται σε επαφή για πρώτη φορά με το έντονο φως την ώρα του τοκετού κι αυτό κινητοποιεί την παραγωγή μιας μεγάλης ποσότητας μελανίνης. Αυτή πολλές φορές κάνει τα μάτια του να αλλάζουν χρώμα και να φαίνονται πράσινα, μπλε, καστανά, γκρι, ή μαύρα.

Τον πιο σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού χρώματος των ματιών του μωρού παίζουν τα γονίδια

Οι γονείς συνήθως παρατηρούν τη μεγαλύτερη αλλαγή κατά τους πρώτους 6-9 μήνες της ζωής του μωρού. Για αρκετές εβδομάδες μέχρι και μήνες τα μάτια του μωρού θα γίνονται πιο σκούρα. Μέχρι τους 12 μήνες τα περισσότερα μωρά αποκτούν το μόνιμο χρώμα των ματιών τους. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το χρώμα των ματιών κάποιων παιδιών μπορεί να αλλάξει μέχρι και την ηλικία των 6 ετών.

Δεν έχει δάκρυα όταν κλαίει.. Επειδή οι δακρυϊκοί αδένες δεν λειτουργούν τους πρώτους μήνες. Η παραγωγή δακρύων αρχίζει τον 3το μήνα και τελειοποιείται στους 7-8 μήνες ζωής.

ΑΣ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ΠΩΣ ΓΟΝΙΟΣ ΔΕΝ ΓΕΝΝΙΕΣΑΙ, ΓΙΝΕΣΑΙ!!!

Συνεχίζεται... Δρ. Κυριακή Ανδρέου